Νότια της Αρχαίας Ολυμπίας, στα όρια των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Πελοποννήσου και πολύ κοντά στον εκτεταμένο χώρο της Αρχαίας Φιγαλίας βρίσκεται το φαράγγι της Νέδας.
Η Νέδα είναι το μοναδικό ελληνικό ποτάμι με θηλυκό όνομα και εκτείνεται σε μήκος 32 χλμ. Πηγάζει από το Λύκαιο όρος (1420μ.), κοντά στο χωριό Πέτρα, στα ορεινά της Μεσσηνίας και εκβάλλει στο Ιόνιο.
Σύμφωνα με το μύθο, όταν η Ρέα γέννησε το Δία, τον έδωσε στη νύμφη Νέδα, θεότητα των νερών, για να τον προστατέψει από τον άνδρα της Κρόνο. Εκείνη θήλασε το βρέφος μαζί με τις νύμφες Θεισόα και Αγνώ, το έλουσε και το έπλυνε στο κεφαλάρι στο Λύκαιο, που αργότερα έγινε το θρυλικό ποτάμι που πήρε το όνομά της. Επίσης, σύμφωνα με η μυθολογία, με τη Νέδα συνδέονται η Δήμητρα, η Περσεφόνη και ο Πλούτωνας. (Σήμερα, στα μικρά χωριουδάκια της περιοχής βλέπουμε τα ονόματα αυτά.)
Ο Παυσανίας το 2ο αι. μ.Χ. περιέγραψε το ναό της Δήμητρας στις όχθες της Νέδας, ενώ, όπως υποστήριζε, η Νέδα ήταν η πρώτη σε «μαιάνδρους» μετά τον Μαίανδρο ποταμό. Σημαντικοί είναι και οι αρχαιολογικοί χώροι που υπάρχουν εκεί. Κοντά στις πηγές βρίσκεται ο Επικούρειος Απόλλων, δημιούργημα του Ικτίνου, που κατασκευάστηκε την ίδια εποχή με τον Παρθενώνα, καθώς και ο ναός του Πανός. Στην κορυφή του Λυκαίου, λατρεύονταν ο Δίας, ενώ εκεί βρίσκεται και η Λυκόσουρα, την οποία ο Ησίοδος θεωρούσε «την πρώτη πόλη της ανθρωπότητας». Στα χωριά Βάστα κ
αι Άνω Μέλπεια βρίσκεται η Αγία Θεοδώρα, το πανέμορφο και ξακουστό ξωκλήσι με τα 17 δένδρα στη σκέπη της.Σε μεγάλο μήκος της πορείας του, ο ποταμός διασχίζει το στενό ομώνυμο φαράγγι απαράμιλλου φυσικού κάλλους με κατάφυτες πλαγιές (πλατάνια, αγριοβελανιδιές, συκιές), μικρούς καταρράκτες με διαυγή πράσινα νερά, πλούσια βλάστηση κι επιβλητικούς βράχους.
Η Ονομασία του ομώνυμου Δήμου προέρχεται από την λέξη Είρα που σημαίνει φρούριο. Όλοι οι οικισμοί είναι παραδοσιακοί με ωραία λιθόκτιστα σπίτια, εκκλησίες και σχολεία. Η περιοχή αποτελείται από ορεινές εκτάσεις.
Αν βρεθείτε στα χωριά της περιοχής μην παραλείψετε να δοκιμάσετε γίδα βραστή, σύγλινο (λουκάνικο), παξιμάδια με λάδι και ντομάτα, γουρουνόπουλο και στα παράλια φρέσκα ψάρια και μπακαλιάρο. Για τις αγορές σας μη ξεχάσετε ελιές και λάδι, σύκα, παστέλια, σταφίδες, ρακί και ούζο, λουκάνικα και κουλούρια.
1 σχόλιο:
Ποτάμια με θηλυκό όνομα
Οι Έλληνες φημιζόμαστε για τις μεγαλοστομίες και τους βερμπαλισμούς, τις θεωρίες συνωμοσίας για θέματα σοβαρά αλλά και πεζά.
Έχω ακούσει χιλιάδες φορές τη φράση «το μοναδικό ποτάμι με θηλυκό όνομα είναι η Νέδα» στα σύνορα Ηλείας – Μεσσηνίας .
Και βέβαια αναπαράγεται χωρίς γνώση η παραπάνω φράση περί της μοναδικότητας του θηλυκού ονόματος από επώνυμους και ανώνυμους. Στο δε διαδίκτυο του copy – paste η αναπαραγωγή των λανθασμένων χαρακτηρισμών (από άσχετους χρήστες) είναι σε ημερήσια διάταξη…
Λοιπόν έψαξα και βρήκα κι’ άλλα ποτάμια με θηλυκό όνομα :
Υπάρχει η Τουθόα που αναφέρει και ο Παυσανίας * έχει πηγές στα Λαγκάδια της Αρκαδίας στη Γορτυνία και είναι παραπόταμος του Λάδωνα. (Υπάρχει και χωριό στην περιοχή με το όνομα Τουθόα , παλιό όνομα Τσίπολη, στις απογραφές αναφέρεται και Τσιπολιός)
Υπάρχει η Ωερόη στην περιοχή των Λεύκτρων * (Βοιωτία) που χύνεται στον Κορινθιακό στην περιοχή της Λειβαδώστρας.
Υπάρχει η Έρκυνα , που διασχίζει την πόλη της Λειβαδιάς με πηγές στην περιοχή του αρχαίου Τροφώνειου Μαντείου….
Υπάρχει η Αράπιτσα που διασχίζει την πόλη της Νάουσας. (νομός Ημαθίας).
Μέχρι τώρα έχω βρει αυτά. Πιστεύω πως υπάρχουν και άλλα…
Είναι ανακριβές επομένως να χαρακτηρίζουμε τη Νέδα σαν το μοναδικό ποτάμι με θηλυκό όνομα.
Aristophanes
Δημοσίευση σχολίου